HAFTA TATİLİ ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR?
Hafta Tatili Ücreti
4857 Sayılı Yasanın 46. maddesi ile; işçilere, 63. Maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışması koşuluyla, 7 günlük bir zaman dilimi içerisinde kesintisiz 24 saat hafta tatili kullandırılacağı ve bu günün ücretinin bir iş karşılığı olmaksızın ödeneceği düzenlenmiştir.
İspat külfeti, delillerin değerlendirilmesi, hafta tatili çalışması karşılığı ücret tahakkuku bulunan bordroların imzalanmış olması, bordronun imzasız olması ancak ödemenin banka aracılığı ile yapılmış olması, hakkaniyet indirimi gibi konularda fazla çalışma ücreti başlığı altında yapılan açıklamalar hafta tatili ücreti tespiti yönünden de geçerlidir.
Çalışılmadan / bir iş karşılığı olmaksızın ödenmesi gereken hafta tatili ücreti; Yasa hükmü gereğince, önceki 6 günlük dönemde 63. Maddede belirlenen (45 saatlik) çalışma süresinde çalışmış olmak kaydı ile işçiye bir yevmiye tutarında hafta tatili ücreti ödenecektir.
Ancak, kısmi süreli hizmet sözleşmesi başlığı altında da açıklandığı üzere, işçinin haftalık 30 saatin üzerinde çalıştırılması halinde tam süreli hizmet sözleşmesinin varlığı kabul edilmektedir.
Aksi kabul halinde, işveren; işçiyi “Part-Time” olarak adlandırılan sözleşmeler ile (örneğin 40 saat) çalıştırıp, bir iş karşılığı olmaksızın ödenmesi gereken hafta tatili veya UBGT ücretini ödemekten kurtulacaktır ki, böyle bir uygulama hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olduğu için kabul görmeyecektir.
Bu halde, taraflar arasında kararlaştırılan saat ücretinin 7,5 saat ile çarpılması sureti ile tespit edilecek yevmiyeye göre, işçinin hafta tatili ücreti alacağı hesaplanacaktır.
Ücretin parça başı olarak kararlaştırılmış olması halinde ise, o haftanın çalışma günlerinde hak kazandığı toplam ücretin çalışılan gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanacak ortalama yevmiye tutarına göre hafta tatili ücreti hesaplanacaktır.
Hafta tatili günü çalışma halinde ödenmesi gereken hafta tatili ücreti;
İşçinin hafta tatili kullandırılmaksızın haftanın 7 günü çalıştırıldığının tespit edilmesi halinde de, işçiye çalışmadan ödenmesi gereken hafta tatili ücretinin haricinde, çalışması karşılığı olan hafta tatili ücreti de ayrıca ödenecektir.
Burada, hesaplamaya esas alınacak saat ücretinin tespitinde sıkça hataya düşüldüğü görülmektedir. İşçinin haftanın çalışılan günlerinde (önceki 5 veya 6 gün) yaptığı çalışma 45 saati aşmış ise (genellikle böyle olmaktadır), hafta tatili çalışması karşılığı hesaplanacak ücret %50 zamlı yevmiyesi esas alınarak hesaplanacaktır.
İstisnai olarak işçinin önceki 6 günlük çalışmasının 45 saatin altında kaldığı tespit edilir ise bu kez 45 saate kadar olan süre için zamsız saat ücreti, 45 saati aşan kısım için ise %50 zamlı saat ücreti esas alınarak hesaplama yapılacaktır.
Farklı ihtimallere göre yapılacak tespit ve hesaba ilişkin örnekler seminer notları içerisinde sunulmuştur.
Her ne kadar 2429 Sayılı kanunun 3. Maddesinde hafta tatilinin Pazar günü olduğu belirtilmiş ise de, 4857 Sayılı Yasada belirli bir hafta tatili günü öngörülmemiştir. YargıtayYargıtay, adliye mahkemelerince verilen ve kanunun başka b... More uygulamasında, hizmet veya toplu iş sözleşmesi ile aksi kararlaştırılmamış ise, hafta tatilinin cumartesi veya pazar günü kullandırılmasının zorunlu olmadığı, haftanın herhangi bir günü kesintisiz 24 saat hafta tatili izni kullandırılmasının yeterli olduğu belirtilmektedir.
Hizmet sözleşmesinde, hafta tatili çalışmaları karşılığı ücretin aylık ücrete dahil olduğu yönünde yapılan düzenlemeler geçersiz kabul edilmektedir.
Hafta tatilinin kesintisiz 24 saat kullandırılması zorunlu olup, hafta tatili günü 1 saat dahi olsa çalıştırılan işçiye, hafta tatili çalışması karşılığı ücreti %50 zamlı ücretine göre, tam bir yevmiye olarak ödenmelidir.
Hafta tatili günü, 7,5 saatin üzerinde çalışma yapılmış ise, bunun karşılığı (talep halinde) fazla çalışma ücreti içerisinde hesaplanmalıdır.
Özellikle şantiye işyerlerinde, işçilerin bir süre haftanın 7 günü çalıştırılıp, hafta tatili izinlerinin topluca kullandırıldığı görülmektedir. Ancak, YargıtayYargıtay, adliye mahkemelerince verilen ve kanunun başka b... More bu şekilde bir uygulamanın işçinin dinlenme hakkının özüne aykırı olduğunu belirterek, topluca kullandırılan hafta tatili izinlerinin “işveren tarafından kullandırılan diğer izinler” olarak kabul edilmesi gerektiğini, hafta tatili kullanmaksızın çalıştığı dönemler için ise hafta tatili çalışması karşılığı ücret ödenmesi gerektiğini belirtmektedir.
Yine sık karşılaşılan bir hata, bordrolarda hafta tatili (veya UBGT) ücretinin ödenip ödenmediğinin tespitinde yapılmaktadır. Bir örnekle açıklanırsa;
ÖRNEK
| Eylül 15 | |||||||
| Pektemiz Temizlik Ltd. Şti. | |||||||
| İşyeri Sicil No | : | ………………….. | |||||
| Vergi Dairesi | : | ………..………… | |||||
| İşçi Ücret Bordrosu | |||||||
| Aylık-Brüt | : | 1.647,00 | |||||
| Adı Soyadı | : | Ahmet Çalışkan | |||||
| T.C. Kimlik No | : | 123456789 | |||||
| İşe giriş tarihi | : | 04.01.2012 | |||||
| KAZANÇLAR | Gün | Saat | Tutar | KESİNTİLER | Matrah | Tutar | |
| Çalışma Günü | 24 | 180 | 1.317,60 | Sigorta Primi | 1.647,00 | 230,58 | |
| Hafta Tatili | 4 | 30 | 219,60 | İşsizlik Sig. Pr. | 1.647,00 | 16,47 | |
| Genel Tatil | 2 | 15 | 109,80 | Gelir Vergisi | 1.399,95 | 209,99 | |
| Fazla Çalışma | 0 | 0,00 | Damga Vergisi | 1.647,00 | 12,50 | ||
| Hafta Tatili Mesai | 0 | 0,00 | Özel Kesinti | 0,00 | |||
| UBGT Mesai | 0 | 0,00 | AGİ Tutarı (-) | 123,53 | |||
| Ücretli Gün | 30 | 225 | 1.647,00 | Toplam | 346,01 | ||
| Net Ödeme | 1.300,99 | ||||||
Yukarıda örnek olarak verilen bordroda, her ne kadar hafta tatili ve UBGT günü gösterilerek ücret tahakkuku yapılmış ise de, bu tahakkuklar hafta tatili ve UBGT günü çalışması karşılığı ücretlere ilişkin değildir. Yapılan tahakkuklar çalışılmadan ödenmesi gereken hafta tatili ve UBGT günlerine ilişkindir. Böyle bir durumda, işçi hafta tatili günü çalıştığını kanıtlar ise bordroda tahakkuk olduğu gibi bir yorumla hesaplama yapılmaması doğru olmayacaktır.
ÖRNEK
Davacı hafta tatili kullanmadan çalıştırıldığını iddia etmiş, hafta tatili ücreti talebinde bulunmuştur.
Davalı taraf çalışma günlerini gösterir imzalı puantaj kaydı veya hafta tatili ücretlerinin ödendiğine ilişkin ücret bordrosu gibi bir delil sunmamıştır.
Mahkemece dinlenen tanıklar hafta tatili kullanmadan çalıştıklarını beyan etmişlerdir.
Davacının hafta içi çalışması yasal çalışma süresi olan 45 saati aşmaktadır. Bu nedenle hafta tatillerindeki çalışması fazla çalışma olarak değerlendirilmiş ve %50 zamlı saat ücreti ile hesaplama yapılmıştır. Davacının çalışma süresindeki hafta tatili günleri ve hesaplanan ücretleri dikkate alınarak hafta tatili çalışması karşılığı ücret alacağı hesaplanmıştır.
Davalı tarafın zamanaşımı definde bulunduğu dikkate alınarak dava tarihinden geriye doğru 5 yıllık dönem için hesaplama yapılmıştır. Hakkaniyet indiriminin takdiri Mahkemeye ait olup, % 30 indirimli tutar da hesaplanmıştır.
| Asgari | Hesaplanan | Zamlı | Hesaba Esas | Hafta Tatili | |
| Dönem | Ücret | Ücret | Yevmiyesi | Hafta Tatili | Ücreti |
| 01.04.2011-30.06.2011 | 796,50 | 1.313,43 | 65,67 | 13,0 | 853,73 |
| 01.07.2011-31.12.2011 | 837,00 | 1.380,21 | 69,01 | 24,0 | 1.656,25 |
| 01.01.2012-30.06.2012 | 886,50 | 1.461,84 | 73,09 | 26,0 | 1.900,39 |
| 01.07.2012-31.12.2012 | 940,50 | 1.550,88 | 77,54 | 24,0 | 1.861,06 |
| 01.01.2013-30.06.2013 | 978,60 | 1.613,71 | 80,69 | 26,0 | 2.097,82 |
| 01.07.2013-31.12.2013 | 1.021,50 | 1.684,45 | 84,22 | 22,0 | 1.852,90 |
| 01.01.2014-30.06.2014 | 1.071,00 | 1.766,08 | 88,30 | 26,0 | 2.295,90 |
| 01.07.2014-31.12.2014 | 1.134,00 | 1.869,96 | 93,50 | 24,0 | 2.243,96 |
| 01.01.2015-30.06.2015 | 1.201,50 | 1.981,27 | 99,06 | 24,0 | 2.377,53 |
| 01.07.2015-30.09.2015 | 1.273,50 | 2.100,00 | 105,00 | 13,0 | 1.365,00 |
| Fazla Çalışma Ücr. (TL-Brüt) | 18.504,54 | ||||
| %30 İndirimli Tutar (TL-Brüt) | 12.953,18 | ||||
İLGİLİ YAZILARIMIZA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ
İHBAR TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İŞ DAVASINDA KÖTÜ NİYET TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İŞ DAVASINDA ÜCRET ALACAĞI NASIL HESAPLANIR?
FAZLA MESAİ ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR?
ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR?
YILLIK İZİN ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR?
İKRAMİYE, İLAVE TEDİYE VE PRİM NASIL HESAPLANIR?
EŞİT DAVRANMA İLKESİNE AYKIRILIK TAZMİNATI
CEZAİ ŞART NEDİR? NASIL HESAPLANIR?
REKABET YASAĞININ İHLALİNE YÖNELİK CEZAİ ŞART
BAKİYE SÜRE TAZMİNATI (ÜCRETİ)
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ
İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İŞ DAVASINDA YASAL KESİNTİLER
İŞ DAVALARINDA ZAMANAŞIMI
YASAL KESİNTİLER / FAİZ ORANLARI / ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
ANASAYFA – SİTE İÇİ ARAMA BÖLÜMÜNDEN DİLEKÇE VE MAKALE ARAYABİLİRSİNİZ.
TALEPLERİNİZ İÇİN İLETİŞİM FORMUNDAN BİZE ULAŞABİLİRSİNİZ
GÖRÜŞ, ÖNERİ VE YORUMLARINIZI LÜTFEN BİZİMLE PAYLAŞIN!
